با گُسترش حوزه‌های مهندسی منابع مختلف تعاریفی متفاوتی از پیمانکاری و وظایف آن دارند. در کشور ما نیز عبارت پیمانکاری در حوزه‌های مختلف تعریف می‌شود.
اگر به دنبال آشنایی بیشتر با مفاهیم پیمانکاری و جنبه‌های مرتبط با آن هستید، در این مقاله با بکتربتن همراه باشید.
پیمانکار شخصی حقیقی یا حقوقی است که طی امضاء پیمان یا قرارداد با کارفرما متعهد به اجرای موضوع مورد پیمان می‌شوند. همانطور که در مقاله مربوط به پروژه گفته شد، یک پروژه پیمانکاری می‌تواند شامل ساخت یک پُل یا جاده یا حتی انتقال برق به یک منطقه باشد.
در یک پیمان، پیمانکار می‌تواند نماینده و جانشین‌های قانونی به جای خود انتخاب و معرفی کند، که این اشخاص هم حکم خود پیمانکار را دارند.
پیمانکار عمومی
به فرد یا شرکتی گفته می‌شود که با سازمان یا شخصی دیگر قرارداد یا کُنترات را امضاء می‌کند تا پروژه‌های مشخص را طبق نقشه‌ها و مشخصات مورد توافق اجراء نماید. پیمانکارهای عمومی یا اصطلاحاً GC ها معمولاً در هدایت و مدیریت طرح‌ها و پروژه‌های صنعتی زیربنایی دارای تجربه و تخصص بوده و با تکیه بر دانش و ابزارهای مدیریتی خود اجرای پروژه‌ها را بعهده می‌گیرند. در رابطه با فرآیندهای اجرای و فازهای پروژه GC نظریه‌های متفاوتی وجود دارد. بسته به نوع پروژه و ویژگی‌های اجرا و وسعت آن می‌توان مراحل متفاوتی را برای آن در نظر گرفت.
اگر یک شرکت پیمانکاری GC را یک سیستم در نظر بگیریم، ورودی را که شامل پول و درخواست می‌باشد به خروجی مَطلوک که می‌تواند ساختمان یا هر محصول مورد نظر کارفرما باشد، تبدیل بِکُند.
بکتربتن تولید کننده انواع قطعات بتنی پیش‌ساخته – با ما تماس بگیرید.
پیمانکار جزء
پیمانکارن جزء معمولاً در کارهای اجرایی تخصص دارند. پیمانکار جزء شخصی حقیقی یا حقوقیست که برای اجرای قسمتی از پروژه بزرگتر با پیمانکار عمومی قرارداد می‌بندد. بعنوان مثال فردی که در پروژه ساختمانی عملیات جوشکاری را انجام می‌دهد، پیمانکار جزء نامیده می‌شود.
پیمانکار در پروژه‌های Turn-key
در این حالت اجراء که پروژه کلید در دست نامیده می‌شود، مسئولیت طراحی و اجراء به طور کامل با پیمانکار سپرده می‌شود. در واقع پیمانکار متعهد می‌شود، در ازای دریافت هزینه اجراء کلیه امور طراحی و اجرای پروژه را انجام دهد. بنابراین کارفرما تنها پس از تحویل پروژه اصطلاحاً کلید تأسیسات مورد قراداد را از پیمانکار دریافت می‌کند و در صورت بروز هرگونه نقض در هر مرحله و به هر دلیل کلیه مسئولیت‌ها بعهده پیمانکار خواهد بود.
پیمانکار در پروژه‌های EPC
پروژه مهندسی تدارکات و ساخت یا اصطلاحاً (EPC) در واقع به عنوان همان پروژه کلید در دست نظر گرفته می‌شود و کلیه فعالیت‌ها جهت اجرای پروژه شامل طراحی، تدارکات و اجراء به پیمانکار واگذار می‌شود. در قراردادهای EPC این نکته مهم وجود دارد که این سه مقوله مجزاء باید در کنار هم و بدون نقض اجرا شود، به صورت کلی اجرای دقیق این فرآیند، نیازمند توانایی بالایی در مدیریت پروژه می‌باشد.
آیین‌نامه طبقه‌بندی پیمانکاران
آیین‌نامه طبقه‌بندی و تشخیص صلاحیت پیمانکاران ایران از دیدگاه تشخیص صلاحیت پیمانکاران را به سه دسته تقسیم می‌کند:
الف) اشخاص حقیقی یا حقوقی ایرانی که قصد کار در ایران را دارند.
ب) اشخاص حقوقی خارجی که قصد کار در ایران را دارند.
ت) اشخصاص حقیقی یا حقوقی که برای کار در کشورهای خارجی نیاز به تضمین و تسهیلات دولتی دارند.
طبقه‌بندی پیمانکاران
پیمانکاران بر حسب نوع فعالیت به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
- پیمانکاری ساختمان
- پیمانکاری آب
- پیمانکاری حمل‌و‌نقل
- پیمانکاری صنعت
- پیمانکاری برق
- پیمانکاری تأسیسات و تجهیزات
- پیمانکار کاوش‌های زمینی
- پیمانکاری ارتباطات
- پیمانکاری کشاورزی
- پیمانکاری خدمات
بکتربتن تولید کننده انواع قطعات بتنی پیش‌ساخته – با ما تماس بگیرید.
گواهینامه صلاحیت پیمانکاری
این گواهینامه مدرکی است که بر اساس مقررات و ازاء احراز شرایط لازم برای فعالیت پیمانکاری صادر و بر اساس قوانین اصلاح و تمدید می‌گردد.
رتبه‌بندی در پیمانکاری
برای شرکت‌های پیمانکاری از یک تا پنج رتبه‌ای تعیین می‌شود، که بیانگر اعتبار و صلاحیت آن است. شرکت‌های برتر با رتبه‌های بالاتر علاوه بر توانایی اجرای قویتر پروژه‌های محوله در بازاریابی یا جذب مشتری نیز موفق‌تر عمل می‌کنند. شرکت‌های پیمانکاری رتبه یک را بعنوان برترین شرکت‌های پیمانکاری شناخته شده و به ترتیب تا رتبه پنج به رتبه‌های پایین‌تر طبقه‌بندی می‌شوند.
پیمانکاری در اقتصاد
مسئله پیمانکاری از مهم‌ترین مؤلفه‌های داد و ستد بازاری به حساب می‌آید، که تمرکز بر آن بیشتر از سوی مهندسی مدنظر قرار می‌گیرد، در حالیکه جا دارد اقتصاد‌‌داران نیز بیشتر به این حوزه ورود نمایند. چه بسا بزرگترین مسائل اقتصادی جهان بر پایه قرادادهای پیمانکاری اُستوار است. از این‌رو با پیشرفت صنعتی و توسعه جامعه حسابداری پیمانکاری اهمیتی چند برابر پیدا می‌کند.
سخن پایانی
با گُسترش حوزه‌های مهندسی منابع مختلف تعاریفی متفاوتی از پیمانکاری و وظایف آن دارند. در کشور ما نیز عبارت پیمانکاری در حوزه‌های مختلف تعریف می‌شود. امیدواریم از خواندن این مقاله نهایت لذت را برده باشید. نظرات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه با ما به اِشتراک بگذارید.
من خودم در دانشگاه معماری خوندم. واقعاً مطالب ارزشمندی در سایت قرار دادید.
درود بر شما عالی بود.
عالی سپاس فراوان
خیلی ممنون🙂🙂
من بار سوم است، این مطالب رو می خونم. واقعاً لذت بردم.
خسته نباشید
وقت بخیر
جناب میرمحمدی نظر لطفتونه