فونداسیون(Foundation) یا شالوده، پایین‌ترین بخش یک سازه است که وظیفه انتقال و توزیع بارهای اعمال شده از طرف بخش‌های بالایی(روسازه) را برعهده دارد. به طور کلی، فونداسیون‌ها به دو دسته سطحی و عمیق تقسیم می‌شود.
فونداسیون یا پی‌ساختمان چیست؟
فونداسیون، بخشی است که سازه بر روی آن بنا می‌شود. این بخش علاوه بر تحمل وزن بخش‌های بالایی، بارهای اعمال شده از طرف آن‌ها را نیز بر روی زمین توزیع می‌کند. طراحی و نحوه انتقال و توزیع بار توسط فونداسیون، با در نظر گرفتن ظرفیت باربری خاک و نشست سازه انجام می‌شود. به زمین سختی که که فونداسیون بر روی آن قرار می‌گیرد، بستر می‌گویند.
۴ وظیفه اصلی فونداسیون در ساختمان
از وظایف اصلی فونداسیون‌ها در ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جلوگیری از حرکت جانبی سازه
- پیشگیری از نشست نامتقارن
- افزایش پایداری سازه
- توزیع وزن سازه بر روی سطح بزرگی از زمین
فرق بین فونداسیون و پی چیست؟
فونداسیون یا شالوده، یک عنوان کلی برای عضوی از سازه است که علاوه بر تحمل وزن روسازه، از بستر خود نیز نگهداری می‌کند. در صورتی که پی (Footing)، نوعی فونداسیون سطحی است که فقط وظیفه نگهداری از روسازه را برعهده دارد.
معرفی انواع فونداسیون
خاک‌های موجود در نواحی مختلف زمین دارای ویژگی‌های خاص و ظرفیت باربری متفاوت هستند. از این‌رو، با توجه به مشخصات خاک، اندازه و بار اِعمال شده از طرف سازه باید فونداسیون مناسب برای شرایط موجود را انتخاب کرد. به منظور انتخاب فونداسیون مناسب برای هر سازه، نیاز کافی به آشنایی با انواع فونداسیون‌ها و ویژگی‌های آن‌ها است. به طور کلی، فونداسیون‌ها به دو دسته سطحی و عمیق تقسیم می‌شود. این تقسیم بندی براساس عمق خاک بستر صورت می‌گیرد.
در فونداسیون‌های سطحی، معمولاً عمق خاک کمتر از عرض فونداسیون است. در طرف مقابل، فونداسیون‌های عمیق، عرض بیشتری نسبت به عمق خاک بَستر دارند.
انواع فونداسیون‌های عمیق عبارتند از:
- فونداسیون شمعی
- فونداسیون صندوقه‌ای (کیسون)
- فونداسیون پایه‌ای
انواع فونداسیون‌های سطحی عبارتند از:
- پی گسترده
- پی دیواری یا پی نواری
- پی ترکیبی
- پی طره‌ای یا پی باسکولی
- پی منفرد یا پی مجزا
فونداسیون سطحی چیست؟
فونداسیون سطحی، یکی از انواع اصلی فونداسیون‌ها است که بارهای اعمال شده از طرف سازه را به اعماق نزدیک سطح زمین انتقال می‌دهد. این فنداسیون، گزینه مناسبی برای سازه‌های سبک محسوب می‌شود. به فونداسیون‌های سطحی، پی نیز می‌گویند.
فونداسیون عمیق چیست؟
فونداسیون عمیق، به منظور انتقال بار سازه در زمین‌هایی با ظرفیت باربری بسیار پایین و یا ساخت سازه‌هایی با وزن بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این نوع فنداسیون، بار اعمال شده از طرف روسازه به طور عمودی بر زمین منتقل می‌شود. به طور کلی، فونداسیون عمیق دارای سه نوع اصلی شمعی، پایه‌ای و صندوقه‌ای است.
دسته‌بندی فونداسیون عمیق
به طور کلی، فونداسیون عمیق دارای سه نوع اصلی است:
- فونداسیون صندوقه‌ای یا فونداسیون کیسون
- فونداسیون شمعی
- فونداسیون پایه‌ای
فونداسیون صندوقه‌ای یا فونداسیون کیسون
فونداسیون صندوقه‌ای (Caisson Foundation)، یک سازه آب‌بند است که معمولاً در ساخت پایه پل، سد و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. نحوه اجرای فونداسیون‌های صندوقه‌ای با فونداسیون‌های پایه‌ای شباهت زیادی دارد، فقط ظرفیت این نوع از فونداسیون‌ها بسیار بالاتر است. کاربرد اصلی این فونداسیون‌ها در سازه‌هایی است که بر روی آب ساخته می‌شوند.
فونداسیون‌های صندوقه‌ای، از یک استوانه توخالی پیش‌ساخته تشکیل شده است. از این‌رو، به این فونداسیون‌ها، فونداسیون استوانه‌ای نیز می‌گویند.
به منظور ساخت فونداسیون‌های صندوقه‌ای، پس از حفر شفت توسط حفار مته‌ای، یک استوانه تو خالی را درون آن قرار می‌دهند. سپس، شفت را با بتن پر می‌کنند. این فونداسیون‌ها مانند یک عضو تحت فشار عمل می‌کنند و بارهای محوری را به لایه سخت زمین انتقال می‌دهند. استفاده این نوع فونداسیون‌ها برای شرایط زیر مناسب است:
- ساخت سازه بر روی آب
- نیاز به کاهش صدا و لرزش سازه
- نیاز به ظرفیت باربری بالا در هنگام اعمال بارهای محوری و جانبی
سخن پایانی
فونداسیون(Foundation) یا شالوده، پایین‌ترین بخش یک سازه است که وظیفه انتقال و توزیع بارهای اعمال شده از طرف بخش‌های بالایی(روسازه) را برعهده دارد. به طور کلی، فونداسیون‌ها به دو دسته سطحی و عمیق تقسیم می‌شود. نظرات و پیشنهادات خود را در قسمت دیدگاه با ما به اِشتراک بگذارید..
من ۷ سال پیش ساختمونم را که ساختم. یک خدا بی‌خبری پی ساختمونم را بی دقت انجام داد و الان ساختمونم از نظر امنیت و محکمی زیر ۴۰ و باید بگم که کار را بدید، به یک کار بلد. همین